De neiging tot hypochondrie: lees jij te veel op Google?

De neiging tot hypochondrie: lees jij te veel op Google?
Gema Sánchez Cuevas

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Laatste update: 20 februari, 2018

Je hebt ongetwijfeld op een bepaald moment in je leven ook op het internet naar symptomen van een aandoening gezocht. Of misschien doe je het eigenlijk wel heel vaak. Is het misschien een obsessie geworden die je tot hypochondrie heeft geleid?

De angst om ziek te worden is een algemene angst. Deze angst kan in vele vormen en maten voorkomen. Er kunnen ook veel verschillende stimuli zijn die het op de voorgrond van onze gedachten brengen, en ze zelfs volledig overnemen. Mensen die aan hypochondrie lijden voelen deze angst voortdurend en in veel gevallen lijden ze er echt onder.

Gezegd wordt dat 70% van de geneeskundestudenten op een bepaald moment tijdens zijn studie tot de conclusie komt dat hij lijdt aan elke ziekte die hij ooit heeft bestudeerd. Geneeskundestudenten geloven dat ze de symptomen hebben van de aandoeningen die ze bestuderen. Deze fase die ze doormaken heeft de naam “voorbijgaande hypochondrie”.

We hebben allemaal vrienden die voortdurend lijden aan alle verschillende ziekten die Dr. Google in alle vriendelijkheid bij hen heeft gediagnosticeerd. En hoeveel vrienden kennen we die alle ziekten en aandoeningen lijken te hebben die ze op televisie zien? Ze voelen pijn in hun borst wanneer ze hoesten en denken dat het zeker iets dodelijks moet zijn. Onze reactie is meestal doe niet zo hypochondrisch!

“Artsen snijden, branden en martelen. Het goede dat zij voor de zieken doen lijkt meer slecht dan goed, en zij eisen een beloning die zij bijna niet verdienen.”

-Heraclito of Ephesus-

Deskundigen in het interpreteren van de signalen

Veel mensen hebben de neiging om alles wat hen overkomt te interpreteren. Ze versterken elk signaal dat ze waarnemen, vooral als deze signalen vanuit hun eigen lichaam komen. Veel hiervan heeft te maken met onze persoonlijkheid, opvoedingsstijlen, ervaringen tijdens het opgroeien, en de overtuigingen en ideeën die we allemaal hebben. Voorbeelden van situaties die we over-analyseren kunnen zijn:

  • Mijn collega Peter groette me niet toen hij me voorbij liep. Misschien is hij boos op me?
  • De buren maken weer herrie, om ons te ergeren.
  • Hij heeft me niet uitgenodigd voor het feestje, hij vindt me waarschijnlijk niet aardig.
Meisje met een vraagteken op haar voorhoofd

We worden deskundige tolken omdat het voor ons moeilijk is om onzekerheid te tolereren. Overal een betekenis aan geven verlicht hersenstress, en toch hebben alle bovenstaande situaties alternatieve scenario’ s. Bijvoorbeeld:

  • Peter was bezorgd omdat hij naar het kantoor van de baas was geroepen.
  • De kleinkinderen van de buurman zijn er, en ze rennen en spelen, zoals kinderen dat doen.
  • Hij stuurde de uitnodigingen per e-mail en hij heeft mijn e-mailadres verkeerd geschreven.

Als deze interpretaties te maken hebben met familie, vrienden of collega’s, kunnen ze ons grote zorgen baren, maar we kunnen meestal de waarheid achterhalen door het hen of andere mensen rechtstreeks te vragen. Aan de andere kant, wanneer zich gezondheidsproblemen voordoen, kunnen de angstniveaus ernstig verhogen als het gaat om zo veel onzekerheid.

“De ware kracht van een idee zit niet in wat het waard is, maar in de aandacht die je eraan besteedt.”

-Concepcion Arenal-

Ze zeggen dat ik aan hypochondrie lijdt, overdrijven ze?

Een pijntje, koorts, hoesten… We maken ons allemaal op een gegeven moment zorgen of zijn bang vanwege onzekerheid, door onszelf te diagnosticeren, en door te speculeren over wat er mogelijk mis met ons is. Wachten op testen, doorverwezen worden naar andere specialisten, meningen van mensen… Ze maken ons allemaal bezorgd en aan het twijfelen.

Betekent dat echter dat je hypochondrie hebt? Waarschijnlijk niet. Zolang je maar blijft werken, naar familiebijeenkomsten blijft gaan, uitstapjes maakt en alle andere plannen op je kalender uitvoert. En zolang de zorgen je niet stoppen een normaal leven te leiden…

Wat eerder hypochondrie werd genoemd, is op dit moment bekend als “ziektevrees“. Met deze naamswijziging vermijden we het beledigende aspect van de eerdere naam, maar het probleem blijft bestaan.

Hier zijn de belangrijkste kenmerken van deze aandoening:

  • De angst, bezorgdheid of overtuiging dat je lijdt aan een ernstige ziekte, simpelweg door een persoonlijke interpretatie van de symptomen.
  • De zorgen blijven bestaan ondanks medische onderzoeken en verklaringen.
  • De zorgen veroorzaken onrust en verslechtering op sociaal gebied, op het werk en in andere gebieden.
  • Deze staat van bezorgdheid houdt minstens zes maanden aan.
  • Niet in staat zijn om al het bovenstaande te verklaren als gevolg van een andere zenuwstoornis, depressie, of psychose.
Hypchondrische vrouw die van alles leest in een boek over ziekten

Geen reden of logica…

Als we proberen een beredeneerde dialoog te voeren met iemand die aan hypochondrie lijdt, is het een vervelende ervaring, omdat hij niet naar logica wil luisteren. Hij negeert het bewijs dat in tegenspraak is met de diagnose die hij voor zichzelf heeft gesteld. Hij heeft de neiging om verschillende artsen te bezoeken, waar hij alleen op afspraken verschijnt als hij het eens is met de diagnose. Als er veranderingen in zijn lichaam plaatsvinden, interpreteert hij die op een zeer negatieve manier en wantrouwt hij deskundigen. Door de zorgen is hij altijd op zoek naar informatie en controleert hij voortdurend hoe zijn symptomen zich ontwikkelen.

“Mona Lisa ziet eruit alsof ze ziek is of op het punt staat het te worden.”

-Noel Coward-

Zieke teddybeer

Ongeacht de ernst van de symptomen die mensen met dit probleem ontwikkelen, zijn er enkele manieren waarop we onze ‘hypochondrie’ kunnen beheersen. Door onszelf voortdurend te observeren, te interpreteren wat er met ons gebeurt, of op zoek te gaan naar informatie via Google voordat we het aan onze arts vragen, nemen onze zorgen alleen maar toe. Dat zal ons het ergste doen geloven, zonder echt bewijs. Alleen door het proces van tijd te  respecteren en niet op de zaak vooruit te lopen, kunnen we een balans en emotionele kalmte bereiken als het gaat om onze gezondheid. 


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.