Maakt muziek kinderen slimmer?
Heb je gehoord van het ‘Mozart-effect’? Maakt muziek kinderen slimmer? Weet jij waar al die beweringen over muziek en intelligentie vandaan komen? Ben je gestopt om na te denken of het een echte wetenschappelijke basis heeft?
Er zijn veel omstandigheden en activiteiten die waarschijnlijk helpen om de intelligentie bij kinderen te vergroten. Muziek is er één van, maar niet de enige. Veel studies hebben geprobeerd een verband te leggen tussen het leren van een muziekinstrument en intelligentie. Betekent dit dat degenen die geen instrument leren spelen, ‘dom zullen blijven’?
Maakt muziek kinderen slimmer?
Het Baby Mozart-project, de tekenfilmserie ‘Kleine Einsteins’ en tientallen vroege stimuleringsprogramma’s hebben ons laten geloven dat muziek kinderen slimmer maakt. Klassieke muziek is bijzonder gunstig bevonden, wijzend op de werken van Mozart als een goede referentie om te volgen.
En toen zagen en zien we nog steeds ouders en leraren, zelfs zwangere moeders, klassieke muziek spelen voor hun baby’s en hun kinderen zo vroeg mogelijk naar muzieklessen nemen, alsof ze het geheime ingrediënt van intelligentie hadden ontdekt. De grote vraag is dan: heeft dit echt gewerkt? Maakt muziek kinderen slimmer in de werkelijkheid?
Nou nee, of op zijn minst niet genoeg om een groot voordeel te laten zien. Het idee dat het spelen van klassieke muziek kinderen slimmer zou maken, is nog steeds controversieel in het licht van studies die tegenstrijdige resultaten opleveren.
De studie uit 1993 waarin werd vastgesteld dat muziek kinderen slimmer maakt, kon niet gerepliceerd worden, en een verlenging van het experiment was niet toegestaan. Dat wil zeggen, wat zij ons als een wetenschappelijke studie gaven, was niet echt wetenschappelijk. Het idee was echter een spectaculaire marketingtool, daar is geen twijfel over.
Muziek heeft veel voordelen voor de hersenen van een kind
We zeggen niet dat muziek helemaal niet helpt. Muziek heeft in feite veel voordelen voor de hersenen van kinderen en ook voor volwassen hersenen. Veel studies hebben zich juist gericht op het onderzoeken van het effect dat muziek heeft op de hersenen.
Het lijkt erop dat muziek ons verstand voorbereid op bepaalde soorten van denken. Verschillende onderzoeken hebben bijvoorbeeld aangetoond dat volwassenen na het luisteren naar klassieke muziek sneller bepaalde ruimtelijke taken kunnen uitvoeren.
Maar waarom gebeurt dit? Blijkbaar zijn de ‘klassieke muziekpaden’ in onze hersenen vergelijkbaar met de paden die we gebruiken voor ruimtelijk redeneren. Dus wanneer we naar klassieke muziek luisteren, zullen de ruimtelijk redenerende paden al ‘aan’ zijn en klaar om gebruikt te worden.
Op voorhand luisteren naar klassieke muziek vergemakkelijkt het uitvoeren van ruimtelijke taken. Maar het effect duurt slechts een korte tijd. Onze verbeterde ruimtelijke vaardigheden vervagen ongeveer een uur nadat we stoppen met luisteren naar de muziek.
Wat kinderen echt intelligent maakt is…
We kunnen concluderen dat muziek op veel manieren ten goede komt aan kinderen en volwassenen, maar ‘slim’ zijn of verbeteren op school is waarschijnlijk niet één van de grootste voordelen. Ja, muziek helpt, maar niet zoveel als het lijkt of althans niet zoals ze ons hebben laten geloven.
Verschillende studies tonen aan dat kinderen die muziekles volgen of muziekonderwijs op school volgen ook beter presteren bij intellectuele activiteiten. Maar het is waarschijnlijk dat gezinnen en scholen die investeren in de muziekeducatie en andere kunsten van hun kinderen op veel manieren verschillen van gezinnen of scholen die dat niet doen. Dat is waarschijnlijk de ware oorzaak van deze waargenomen verschillen.
Verschillende onderzoekers hebben geprobeerd om eerder onderzoek te repliceren, waar ze kleine voordelen vonden in intelligentie, intellectuele capaciteiten en academische prestaties. Uit de resultaten van hun willekeurige studies met muziekeducatie bij kinderen bleek echter niet dat muziek kinderen slimmer maakt. Sommige van deze studies lieten eigenlijk verliezen zien.
Wat er echt toe doet is spelen en praten met onze kinderen. Knuffel ze, kus ze, zing voor ze. Dans met ze, lees met ze mee, ontdek samen met hen. Stimuleer hun creativiteit en voed hun nieuwsgierigheid.
Het is liefde die kinderen echt slim maakt. Het is liefde die van jouw kinderen de beste versie van zichzelf maakt.
Maakt muziek kinderen slimmer? Wat maakt het uit! Als je echt wilt dat je kinderen slimmer zijn, breng dan veel quality time met ze door. Dit is ongetwijfeld een veel doorslaggevendere factor dan muziek. Laat je niet misleiden.