Jouw vooroordelen op drie manieren onder controle houden

Jouw vooroordelen op drie manieren onder controle houden
Roberto Muelas Lobato

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Roberto Muelas Lobato.

Laatste update: 27 december, 2022

Wat zijn jouw  vooroordelen? Vooroordelen zijn positieve of negatieve houdingen tegenover groepen van mensen of tegenover leden van specifieke groepen. We gebruiken vooroordelen om mensen te evalueren en te bestempelen die we niet kennen. Je ontmoet bijvoorbeeld een zigeuner.

Je gelooft dat alle zigeuners goed gitaar kunnen spelen. Het gevolg is dan dat jouw interactie met deze persoon door jouw eerdere overtuiging bepaald zal zijn. Je zal dus gevolgen dat deze persoon een goede muzikant is.

Vooroordelen helpen om de hiërarchie in de status tussen verschillende groepen in stand te houden. Gelukkig zijn er verschillende manieren waarop je jouw vooroordelen onder controle kan houden en verminderen.

Deskundigen geloven dat vooroordelen drie elementen bevatten. Stereotypes zijn het cognitieve bestanddeel. Ze vertegenwoordigen het mentale beeld dat jij van een groep hebt. Een ander element is het emotionele bestanddeel.

Dit zijn de gevoelens die je ervaart in verband met een groep mensen. Het laatste element is gedragsmatig. Discriminatie is de weerspiegeling van dit bestanddeel. Dit is een negatief gedrag dat jij tegenover de groep vertoont over wie je vooroordelen hebt.

We hebben het eerder al vermeld. Vooroordelen zijn houdingen tegenover groepen mensen of tegenover leden van die groep. De sociale psychologie heeft verschillende manieren ontwikkeld waarop je jouw vooroordelen onder controle kan houden. Deze methoden zijn gebaseerd op de theorieën van categorisering en sociale identiteit.

Jouw vooroordelen beheersen door ze opnieuw te ordenen

We zijn menselijke wezens en hebben de neiging om alles in categorieën te plaatsen. Dus delen we mensen op en plaatsen we hen in bepaalde vakjes. Categorisering betekent dat we die mensen bevoorrechten die we in onze categorieën insluiten.

We voelen echter vooroordelen tegenover de mensen in andere categorieën. Als je jouw vooroordelen dus wil beheersen, dan moet je de begrenzing van deze categorieën soepeler maken. Er zijn drie manieren om dit te doen.

Decategorisering

Dit bestaat erin dat je de leden van andere categorieën als individuen ziet in plaats van als alleen maar als een deel van een groep. Deze methode zal jou helpen om jouw vooroordelen te beheersen of te verminderen.

In plaats van iemand te zien als een “lid” van een ander land zie je hen dan als een onafhankelijke persoon. Dat is één manier om een positievere houding te verwerven ten aanzien van iemand.

Kruisbestuiving

Deze techniek heeft alles te maken met het beklemtonen van de gemeenschappelijke elementen die tegenstrijdige groepen bezitten. Wanneer je mensen bewust maakt van de categorieën die ze met elkaar delen, dan ervaren ze een positiever gevoel voor elkaar.

Misschien beoefen jij een andere religie dan de mijne. We hebben echter hetzelfde geslacht en dezelfde nationaliteit.

Recategorisering

Dit bestaat erin dat je een nieuwe categorie creëert. Deze categorie omvat dan de leden van verschillende andere categorieën. We geven een voorbeeld. Wij zijn Spanjaarden en Fransen maar we zijn ook Europeanen.

Jouw vooroordelen opnieuw ordenen

“Ik ben wie ik ben en jij bent wie jij bent. Laten we een wereld bouwen waarin ik mezelf kan zijn en jij jezelf en waarin noch jij noch ik proberen om anderen net als wij te maken.”

-Onderbevelhebber Marcos-

Jouw vooroordelen verminderen door middel van een gemeenschappelijke groepsidentiteit

De techniek van opnieuw ordenen is de methode die onderzoekers het meest onderzocht hebben. Wanneer we categorieën maken, dan vormen we identiteiten. Als ik mezelf bijvoorbeeld als een vrouw klasseer, dan zal ik een identiteit als vrouw vormen.

Om dan aan te moedigen tot opnieuw ordenen moeten meer inclusieve (inbegrepen) identiteiten creëren. Dat zijn identiteiten die mijn identiteit en die van anderen omvatten.

We geven een voorbeeld. Ik identificeer mij als vrouw en jij als man. Dus zal ik de leden van mijn groep vaker bevoorrechten en vooroordelen hebben tegenover de leden van jouw groep.

Een gemeenschappelijke identiteit verhoogt behulpzaam en samenwerkend gedrag. Dat betekent dus dat hoe meer mensen deel uitmaken van de identiteit, hoe meer voordelen de groep ervaart. Dat is echter niet het enige effect. Laten we even terugkeren naar het vorige voorbeeld.

De aanvankelijke identiteiten gaan immers niet verloren. We zullen nog steeds vrouwen en feministen zijn. Jullie zullen nog steeds mannen en feministen zijn. Het betekent dat we een tweeledige identiteit hebben. Er kan dus een andere groep zijn met een andere identiteit. Toch zijn ook zij leden van onze groep.

Het probleem is dat sociale identiteiten niet allemaal in één keer actief worden. De identiteit die op een bepaald moment belangrijkst is, is de identiteit die geactiveerd wordt.

Vooroordelen verminderen met een gemeenschappelijke groepsidentiteit

Vooroordelen verminderen door middel van contact

De hypothese omtrent contact is nauw verbonden met de strategieën waarbij we categoriseren. Deze theorie stelt dat het mogelijk is om vooroordelen te verminderen door het contact tussen leden van verschillende sociale groepen te vermeerderen. Dit is ook waar wanneer leden van jouw groep nauwe relaties opbouwen met leden van andere groepen.

Deze hypothese lijkt echter alleen maar waar te zijn onder specifieke omstandigheden. Deze omstandigheden begunstigen immers het contact tussen leden van verschillende sociale groepen. Dit zijn de voorwaarden:

  • Er moet sprake zijn van sociale en institutionele ondersteuning. Dit zal het contact bevorderen.
  • Het contact moet voldoende lang duren. Er moet dus genoeg tijd zijn om dat ervoor te zorgen dat de relaties tussen de groepsleden belangrijk zijn.
  • De deelnemers (de mensen die met elkaar in contact zijn) moeten een zelfde soort status hebben. De situatie van beide groepen moet ook dezelfde zijn.
  • Bovendien moeten de betrokken groepen gemeenschappelijke doelstellingen hebben. Deze gemeenschappelijke interesse moeten ook relaties van samenwerking laten ontstaan.

In het algemeen zijn er vele verschillende manieren om vooroordelen te verminderen. En wat blijkt? Een categorie van alleen maar “mensen” creëren zou de perfecte manier zijn om een eind te maken aan vooroordelen.

Toch is zo dat mensen het moeilijk hebben om zich als menselijke wezens te identificeren. Het maakt de haalbaarheid van deze keuze dus ingewikkeld. Misschien zal een gemeenschappelijke vijand van een andere planeet ons helpen om ons als mensen of als aardbewoners te identificeren en volledig een eind maken aan vooroordelen! 


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.