Introversie met hoogfunctionerende angst. Herkenbaar?

Introversie met hoogfunctionerende angst. Herkenbaar?
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Introversie met hoogfunctionerende angst is normaler dan we denken. Vaak verbergt deze reeks kenmerken zich onder zogeheten ‘geheime angst’. Ondanks dat iemand dus altijd bewonderenswaardig kalm lijkt, is het heel goed mogelijk dat binnenin hun hoofd een wervelwind van angst rond raast. Dit kan dingen zoals overmatige zorgen, een drang om dingen uit de weg te gaan en perfectionisme veroorzaken.

Er is veel geschreven over introversie met hoogfunctionerende angst. Sinds een aantal jaren beleven we een soort ‘stille’ bewustwording waarbij introverte mensen beetje bij beetje hun eigen plekje vinden. We kunnen niet ontkennen dat onze maatschappij meer gericht is op mensen met een meer open, sociale en in principe extroverte persoonlijkheid. Kijk maar eens naar het bedrijfs-, school- en universiteitsleven!

Introversie met hoogfunctionerende angst beïnvloedt een behoorlijk deel van de populatie. Het is een soort verborgen angst die grote weerstand biedt naarmate de tijd vordert.

Boeken zoals The Power of Introverts (‘De Kracht van de Introverte Mens‘) door Susan Cain benadrukken de waarde van deze eigenschappen die mensen met deze psychologische neigingen hebben. Kwaliteiten zoals creativiteit, empathie, zelfreflectie of het vermogen om conflicten op te lossen zijn vaak te vinden bij introverte mensen die vanuit machtsposities opereren. Deze  karakteristieken versterken hen, waardoor ze zich met de dag effectiever voelen.

Het is dus niet alleen belangrijk om hun waarde, sterke kanten en vaardigheden te erkennen. Ook kennis over de meer complexe, vaak verzwakkende kant hiervan is belangrijk. We zullen allemaal op een gegeven moment met een zekere angst in contact komen. Dat feit staat los van hoe onze unieke persoonlijkheid er over het algemeen uitziet. Desondanks zijn introverte mensen specifiek sterk in het aannemen van een apart, verborgen gedragspatroon om met angst om te gaan. Daar moeten we meer over te weten komen.

Vier potloden waarvan 1 in de knoop ligt

Introversie met hoogfunctionerende angst: wat is het?

Een mooi gezegde dat we wel eens voorbij horen komen, is dat “de meest overweldigende schatten te vinden zijn in de meest overweldigende dieptes.” We weten allemaal dat in dat soort werelden, ongekend en diepgaand, duisterheid en vaak nog andere bedreigende dingen leven. Settelen in dat soort gebieden kent zo zijn voordelen, maar het brengt natuurlijk ook zo zijn gevaren met zich mee.

Voordat we gaan beschrijven waar introversie met hoogfunctionerende angst uit bestaat, willen we jullie even aan het denken zetten. Het idee van introversie en extraversie is een spectrum. Dat wil zeggen dat het geen zwart-wit concept is. Het is een zekere schaal die van links naar rechts loopt, van 0 (pure introversie) naar 10 (pure extraversie). Ieder van ons past tussen de twee uiteinden van deze schaal, meestal ergens rond het midden. Sommige mensen scoren een beetje hoger, anderen een beetje lager. Mensen die zich dichterbij de extreme uiteinden bevinden, vertonen niet zelden tekenen van een zekere pathologie. Daardoor wordt het moeilijk voor hun om van het leven te genieten, productief te zijn en goede sociale relaties te onderhouden.

Introverte mensen met hoogfunctionerende angst zitten niet per se op zo’n extreem einde van de schaal, maar wel in de buurt hiervan. Dat wil zeggen dat ze over het algemeen normale levens leiden die draaien om hun verantwoordelijkheden, banen en relaties. Dit is ook waar het woord ‘hoogfunctionerend’ aan te pas komt. Desalniettemin hebben deze mensen vanbinnen een hele ingewikkelde knoop. Dit is een verborgen, gecamoufleerd emotioneel labyrint. Angst probeert hier zijn weg naar buiten te vinden; onzekerheid botst met continue tegenstrijdigheden rondom de persoon zelf; permanente bezorgdheid rent van het ene obstakel naar het volgende…en dit allemaal keer op keer.

Laten we eens kijken naar welke karaktereigenschappen introverte mensen met hoogfunctionerende angst bezitten.

Een constante behoefde om zichzelf ergens tegen te verdedigen

Introverte mensen met hoogfunctionerende angst zijn dikwijls waakzaam en schieten snel in de verdediging. Er is altijd iets dat ze zorgen baart, iets dat ze bedreigt of iets dat ze anderszins dwars zit. Hun gedachten zijn nooit rustig. Het gaat vaak om die ene date, dat sollicitatiegesprek of dat project dat ze nog moeten afronden. Dit zijn gebeurtenissen waardoor ze hun eigen grenzen moeten overschrijden.

Bang van binnen, zelfverzekerd van buiten

Het interessantste aspect aan introverte mensen met hoogfunctionerende angst is dat ze zelden dingen kwijtraken. Hun levenslijn bestaat uit een zekere balans, kalmte en ogenschijnlijke zelfcontrole. Dit zijn allemaal dingen die mensen kunnen zien zonder te weten wat zich van binnen afspeelt bij zo’n persoon. De ironie is dan ook dat het er bij zo iemand van binnen dikwijls anders uit ziet dan van buiten. Ze schommelen vanbinnen tussen angst en onzekerheid.

Deze voortdurende poging om evenwichtig en resoluut te lijken, kan uiteindelijk al iemands energie opzuigen. Zo iemand struikelt immers over zijn eigen tegenstrijdigheden, ze verbergen dagelijks hun angst en dragen een pantser dat met de dag zwaarder wordt.

Mensen met hoogfunctionerende angst

De wereld anders zien en zich alleen voelen

Introverte mensen hebben een rustigere omgeving nodig om zich goed te kunnen voelen, om het beste uit zichzelf te halen, om te werken en zichzelf te vinden. Sommigen voelen zich tevreden in hun exclusieve privé hoekjes. Anderen ervaren die afgezonderde plek op een andere manier. Ze voelen zich gefrustreerd. Waarom? Omdat ze zich niet begrepen voelen, omdat ze boos zijn doordat anderen hun behoeften en de manier waarop zij het leven zien, niet begrijpen.

Alles moet perfect zijn

Een hoog niveau van perfectionisme is niet ongebruikelijk onder deze mensen. Ze zijn veeleisend richting zichzelf. Perfectionisme geeft ze immers de illusie van controle — en wanneer iets onder controle is, brengt dat beloningen met zich mee. Deze denkwijze is echter enkel een oneindige bron van leed.

Pijn, tics, vermoeidheid, nervositeit…

Deze ‘geheime’ angst die introverte mensen voelen, kan zich op verschillende wijzen openbaren. Over het algemeen lijden deze mensen aan zekere psychosomatische symptomen, zoals huidproblemen, spijsverteringsproblemen, migraines, spierpijn, tics, enzovoorts. Dit zijn lichamelijke uitingsvormen van de interne angst, de continue bezorgdheid en de behoefte om zichzelf continu te verdedigen van de wereld en daar waar het geen controle over heeft.

Een veelvoorkomende eigenschap van dit persoonlijkheidstype is ook de manier waarop deze mensen zichzelf uiten. Ze praten vaak op een nerveuze, gehaaste manier waardoor anderen ze juist als extravert zien. Desondanks is het een symptoom van innerlijke angst, van die knoop binnenin de persoon zelf die oh, zo gecompliceerd in elkaar steekt.

Meisje met zwarte koltrui

Concluderend, als je het gevoel hebt dat deze beschrijving bij jou past, raden we je aan professionele hulp te zoeken. Dit advies geldt vooral als je er ook werkelijk last van hebt. Introversie met hoogfunctionerende angst is dikwijls een chronisch probleem. We normaliseren het tot op het punt dat we er al jaren mee rondlopen en deze levensstijl zijn rotte vruchten begint af te werpen. Denk maar aan consequenties zoals psychosomatische ziektes en andere (ernstigere) psychologische stoornissen.

Laten we een stap vooruit nemen, richting de uitgang van dat labyrint van angst, en een beter gebalanceerd leven leiden.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.