Hoe treedt een vergiftiging door cafeïne precies op?
Cafeïne is een stof die op natuurlijke wijze in de bladeren en de zaden van vele planten optreedt. We kunnen cafeïne ook op een kunstmatige manier maken en het aan bepaalde voedingsmiddelen en dranken toevoegen. Het wordt beschouwd als een stimulerende stof. Dat komt omdat cafeïne het centrale zenuwstelsel stimuleert en het niveau van de waakzaamheid laat stijgen. Wanneer kunnen we echter spreken van vergiftiging door cafeïne?
We vinden cafeïne in thee, koffie, veel sportdranken, pijnstillers en andere soorten medicatie die je zonder voorschrift kan kopen. In zijn natuurlijke vorm heeft cafeïne een heel bittere smaak. De meeste dranken met cafeïne zijn echter voldoende verwerkt zodat ze die bittere smaak maskeren.
Cafeïne geeft de meest mensen een’shot’ energie. Het is net zoiets als een ‘high’. Het kan de gemoedsstemming tijdelijk verbeteren. Anderen verkrijgen echter die high niet van cafeïne. Ze kiezen er dan voor om op te houden met het te verbruiken.
Anderzijds hebben vele mensen het gevoel dat cafeïne het niveau van waakzaamheid verhoogt. Het geheim van cafeïne is matigheid. Hoge dosissen cafeïne kunnen echter onrust, duizeligheid, hoofdpijn en zenuwachtigheid veroorzaken.
Cafeïne kan ook ons normale slaappatroon verstoren en ervoor zorgen dat het lichaam ons biologische slaapritme verwaarlozen.
Cafeïne kan verslavend werken
De meeste beroepsdeskundigen zijn akkoord dat cafeïne een veilige stof is wanneer we het met mate gebruiken. Experts stellen dat tussen 200 mg en 300 mg beschouwd wordt als een matige hoeveelheid cafeïne voor een volwassene.
Het gebruik van slechts 100 mg cafeïne per dag kan bij een persoon echter al een afhankelijkheid ontwikkelen. Dit betekent dat ontwenningssymptomen (zoals vermoeidheid, prikkelbaarheid en hoofdpijn) kunnen optreden als je plotseling stopt met cafeïne te gebruiken.
De cafeïne die we innemen, is afkomstig van verschillende bronnen. Voorbeelden zijn koffie, thee, frisdrank, energiedranken, pijnstillers zonder voorschrift, medicatie tegen verkoudheden, energiesupplementen, pillen om gewicht te verliezen en chocolade.
Producenten gebruiken cafeïne steeds meer als toegevoegde stof voor vitaminen en voedingsmiddelen. Meer dan 85% van de kinderen en van de volwassenen gebruiken regelmatig cafeïne.
Dit verklaart waarom sommige gebruikers van cafeïne symptomen vertonen die lijken op problematisch middelengebruik. Dat betekent dus ook tolerantie en ontwenningsverschijnselen.
Vergiftiging door cafeïne
De kenmerken van vergiftiging door cafeïne zijn de combinatie van het recente gebruik van cafeïne met vijf of meer tekenen of symptomen. Deze symptomen ontwikkelen zich tijdens of korte tijd na het gebruik van cafeïne.
Dit zijn de symptomen van een vergiftiging door cafeïne: onrust, zenuwachtigheid, opwinding, slapeloosheid, blozen, veel plassen en ongemak in de maag en de darmen. Bovendien kunnen deze symptomen ook in het geval van lagere doses cafeïne optreden.
Dit gebeurt bijvoorbeeld bij kwetsbare individuen zoals kinderen, oudere mensen of mensen die niet vaak blootgesteld worden aan cafeïne.
Vergiftiging door cafeïne zal misschien niet optreden als jij een hoge tolerantie voor deze stof hebt. Om de diagnose vergiftiging door cafeïne te stellen moeten de signalen en de symptomen een aanzienlijk ongemak of achteruitgang veroorzaken in de sociale, beroepsmatige en andere belangrijke gebieden van ons leven.
Bovendien mogen deze signalen en symptomen niet toegeschreven kunnen worden aan andere medische omstandigheden. Er mag ook geen sprake zijn van een betere verklaring door een andere geestelijke stoornis of vergiftiging door een andere stof.
De criteria die we hier vermelden, zijn afkomstig uit de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-V).
Met mate is de sleutel
Net als bij alle andere dingen in het leven is ook hier matigheid de sleutel. Hoge doses cafeïne kunnen leiden tot zintuiglijke stoornissen (voorbeelden zijn oorsuizen en flitsende lichten).
Grote hoeveelheden cafeïne kunnen de hartslag laten stijgen. Kleine hoeveelheden zullen de hartslag laten afnemen. Wetenschappers hebben nog niet kunnen vaststellen of buitensporig gebruik van cafeïne hoofdpijn kan veroorzaken.
Wanneer je een persoon lichamelijk onderzoekt, dan kan je opwinding, rusteloosheid, zweten, tachycardie, een rood gezicht en meer darmbeweging vaststellen. We hebben het al gezegd: de sleutel is jouw gebruik van cafeïne matigen.
Hoe kan ik een eind maken aan mijn cafeïneverslaving?
De halveringstijd van cafeïne is ongeveer 4 tot 6 uren. De symptomen van een vergiftiging door cafeïne verdwijnen dus meestal binnen de eerste paar dagen. Ze hebben ook geen bekende langdurige gevolgen.
Mensen die hoge doses cafeïne (5 tot 10 g bijvoorbeeld) gebruiken, kunnen echter medische verzorging nodig hebben. Zulke grote hoeveelheden kunnen dodelijk zijn. Met de leeftijd hebben individuen vaak steeds intensere reacties op cafeïne.
De voornaamste klachten bij een vergiftiging door cafeïne zijn verstoring van de slaap en gevoelens van hyperactiviteit. Onderzoekers hebben bij jonge mensen een vergiftiging door cafeïne vastgesteld nadat ze producten gebruikt hadden die veel cafeïne bevatten. Daartoe behoren ook de energiedranken.
Kinderen en volwassenen kunnen dus als gevolg van meerdere factoren een verhoogd risico lopen op een vergiftiging. Hun laag gewicht, een gebrek aan tolerantie en weinig kennis over de farmacologische effecten van cafeïne kunnen hen nog meer in gevaar brengen.
Tot besluit willen we opmerken dat je de kracht van cafeïne niet mag onderschatten. Gebruik het met mate. Een vergiftiging door cafeïne kan immers een achteruitgang veroorzaken in ons persoonlijk en beroepsmatig leven.
Het kan jouw prestaties op het werk of op school belemmeren. Bovendien kan het ook jou vermogen hinderen om emoties te beheersen of jouw verplichtingen te vervullen.