Het verzorgerssyndroom en de gevolgen daarvan

Sanne · december 27, 2022
This article has been written and endorsed by Psycholoog en journalist Sara Clemente

Hoe zou jij het vinden om een baan te hebben die 24 uur per dag, 365 dagen per jaar in beslag neemt? Dit is het geval voor veel volwassenen die moeten zorgen voor iemand die afhankelijk is. Deze rol kan echter, onder bepaalde omstandigheden, aanleiding geven tot iets dat ook wel het verzorgerssyndroom genoemd wordt.

De constante aandacht die de verzorger de afhankelijke persoon moet geven, kan perioden van aanzienlijke stress genereren. Dit is een van de belangrijkste effecten van het verzorgerssyndroom en het kan de hulpverlening op permanente basis schade toebrengen.

Het is een aandoening die, hoewel niet erg bekend, meerdere symptomen en zeer ernstige gevolgen heeft, zowel fysiek als psychisch. Het heeft veel vergelijkbare kenmerken als een burn-out of stress op het werk. Het equivalente syndroom bij werknemers in de gezondheidssector wordt compassiemoeheid genoemd.

Verzorger en afhankelijke

Deze mensen dragen vaak de zorg voor anderen die constante hulp nodig hebben. Het syndroom vertoont zich bij volwassenen die moeten zorgen voor mensen die tot op zekere hoogte neurologische of psychiatrische stoornissen hebben. Patiënten met gevorderde Alzheimer hebben bijvoorbeeld voortdurende toewijding en toezicht nodig.

Een van de belangrijkste kenmerken van het verzorgerssyndroom is mentale en fysieke uitputting bij de zorgverleners. De uitputting is dusdanig, dat het hun psychologische en sociale fysieke capaciteiten ernstig beïnvloedt. Als de verzorger en de patiënt onder hetzelfde dak leven, is de burn-out bovendien sneller en ernstiger. Dit komt omdat het vrijwel onmogelijk wordt om het zorgdragen niet het middelpunt van je leven te maken.

Verzorger houdt handen vast van oudere man

Een afgedwongen rol

Over het algemeen wordt een persoon niet vrijwillig verzorger. In de overgrote meerderheid van de gevallen wordt deze rol meestal afgedwongen door de verschillende omstandigheden van elke persoon of familie. Deze volwassenen krijgen er plotseling een extra ‘last’ bij die ze helemaal niet verwachtten.

Sommige mensen zijn beter in staat om met deze nieuwe situatie om te gaan dan anderen, ze voeren de taken dan ook natuurlijker uit. Anderen beschikken daarentegen niet over dezelfde hoeveelheid middelen. Vanaf het begin verdrinken ze eigenlijk in een uitdaging die ze als bijna onmogelijk beschouwen. Ze voelen zich volledig overweldigd door de nieuwe omstandigheden en zien hun nieuwe rol als ondraaglijk en omslachtig. Ze hebben het gevoel een kruis te dragen, maar één die ze volledig zal uitputten. In beide gevallen wordt de afhankelijke het middelpunt van hun nieuwe leven. Uiteindelijk zal deze het grootste deel van hun tijd en energie consumeren.

Niemand is erop voorbereid, fysiek of psychologisch, om 24 uur per dag te leven met een persoon die steeds meer achteruit gaat.

De nieuwe routine

Voor iemand moeten zorgen, zonder adempauze, is een uitputtingsslag. Maar het wordt nog moeilijker als je jezelf ook nog moet opofferen. In de meeste gevallen moet de zorgverlener geleidelijk wennen aan de nieuwe taken die hij erbij heeft gekregen. Hij moet een nieuwe routine creëren waarin de persoon die hij onder zijn hoede genomen heeft prioriteit krijgt. Langzaam maar zeker houdt de verzorger geen tijd meer over voor zichzelf. Hij schuift zijn onafhankelijkheid aan de kant en offert zijn behoeften en verlangens op.

Vrije tijd

De vrije tijd van de verzorger neemt geleidelijk af en hij geeft al zijn hobby’s en favoriete bezigheden op. Zijn tijd voor vrijetijdsactiviteiten wordt opgeofferd om familierelaties te behouden. Bovendien wordt de vriendenkring van de verzorger steeds kleiner. Dit komt natuurlijk doordat hij steeds minder tijd met hen doorbrengt. Uiteindelijk kan hij volledig geïsoleerd raken van de buitenwereld.

Meisje verzorgt bejaarde vrouw

Het gezin

Wanneer de zorgbehoevende bij het gezin in huis komt wonen, dan kunnen de gezinsbanden daar soms onder lijden. Hierdoor ontstaan ​​vaak nieuwe conflicten. Prikkelbaarheid begint het huis te doordringen en de ruzies nemen toe. Er zijn ook nieuwe taken die mensen moeten uitvoeren. Dit vindt vaak niet iedereen in het huishouden even leuk.

Werk

Wat het werk betreft, kan het verzuim toenemen. De verzorger kan zijn taken gaan verwaarlozen of zelfs zijn baan opgeven. Als gevolg hiervan verslechtert de financiële situatie. Dit kan naast de toch al moeilijke situatie een fysieke en mentale overbelasting veroorzaken.

In plaats van af te nemen, nemen de druk en de voortdurende strijd van dag tot dag toe. Het wordt steeds moeilijker voor de verzorger om zijn nieuw verworven rol met frisheid en enthousiasme aan te pakken. De verzorger begint last te krijgen van chronische vermoeidheid, slapeloosheid en stemmingswisselingen. Dit geeft aanleiding tot gevoelens van constante droefheid, angst en zorgen.

De veranderingen die zich voordoen in het leven van de verzorger zijn gevarieerd. Het kan hem zowel op de korte, middellange als lange termijn beïnvloeden.

Het verzorgerssyndroom begint

Het zorgdragen wordt een routine waarin de verzorger wordt ondergedompeld, zonder dat hij voldoende aandacht besteedt aan wat hij doet. Stress, angst, vermoeidheid en uitputting volgen. Dit is het typische scenario waarin het verzorgerssyndroom zich kan ontwikkelen. Prikkelbaarheid en ongeduld nemen toe, evenals een gebrek aan motivatie en zelfs geweld.

Het kan zijn dat de verzorger deze negatieve houdingen en gevoelens begint te richten op de zorgbehoevende. De verzorger kan zelfs de persoon die afhankelijk van hem is afwijzen. Je zult nu wel inzien hoe belangrijk het is om het verzorgerssyndroom te verkomen. Niet alleen omdat het de verzorger negatief beïnvloedt, maar ook omdat het de kwaliteit van leven van de persoon ten laste kan verminderen.

Dit dubbele effect moet worden verholpen. Je zou in de eerste plaats hulp moeten zoeken bij ervaren professionals. Je moet ook prioriteit geven aan het zoeken van ondersteuning voor alle taken die betrokken zijn bij de zorg voor de persoon ten laste. De verzorger en de afhankelijke persoon zijn beiden even belangrijk. Voor een bevredigende oplossing van de situatie moeten dan ook de behoeften van beiden in aanmerking worden genomen.