Om gelukkig te kunnen zijn, maak ik keuzes
We maken allemaal voortdurend keuzes, zowel bewust als onbewust. Met de keuzes die we maken geven we richting aan ons leven, van alledaagse zaken, zoals de film die we gaan kijken, tot belangrijkere zaken als onze overtuigingen, baan, educatie, partner etc. In hoeverre zijn we ons echter bewust van al die keuzes die we dagelijks maken?
We maken dagelijks zo veel keuzes, dat deze keuzes tegen het einde van de dag alweer geautomatiseerd zijn geworden en we ons er niet eens meer bewust van zijn. Dit komt doordat onze hersenen energie proberen te besparen en ze bij het maken van dagelijkse of kleine keuzes slechts op een snelle en intuïtieve manier geactiveerd worden.
Het analyseren van hoe onze geest te werk gaat bij het maken van keuzes, hielp psycholoog Daniel Kahneman in 2002 bij het winnen van de Nobelprijs voor de Economie. Kahneman voerde namelijk een studie uit om het rationele en intuïtieve gedrag van mensen te bestuderen.
Met deze studie toonde hij aan dat onze hersenen op twee manieren keuzes maken. Een snelle manier: intuïtief en emotioneel (de manier waar we het vaakst gebruik van maken) en een iets langzamere manier: die inspanning vereist en voornamelijk rationeel is. Hoe dan ook zijn we natuurlijk altijd zelf verantwoordelijk voor de keuzes die we maken, dit is iets wat we niet kunnen negeren.
“Wanneer we een keuze moeten maken en dit niet doen, dan is dat ook een keuze.”
-William James-
Hoe onze keuzes ons vormen
De keuzes die we geautomatiseerd hebben zijn nauw verbonden aan onze ervaringen, de manier waarop we zijn opgevoed, de overtuigingen die we hebben en de fouten die we begaan zijn. Daarnaast worden we beïnvloed door een hoop verschillende factoren die bepalend zijn voor ons gedrag.
Denk je echt dat je op dit moment geheel vrij bent om het beste voor jezelf te kiezen? De meeste keuzes die we maken zijn gebaseerd op onze ervaringen en de kennis die we met de jaren hebben opgedaan. Wanneer we ons snel en intuïtief mee laten slepen, dan houden we geen rekening met de vraag wat op dat moment het beste voor ons is.
De persoon die we op dit moment zijn is het product van de keuzes die we gedurende ons leven hebben gemaakt. Door wel voor bepaald gedrag en bepaalde handelingen te kiezen en niet voor andere, hebben we een reeks ervaringen en gewoontes bij elkaar verzameld die bepalen wie we op dit moment zijn; in het hier en nu. We kunnen dus niet ontkennen hoeveel verantwoordelijkheid onze keuzes dragen.
“De grote beslissingen in een menselijk leven hebben in de regel veel meer te maken met instincten en andere mysterieuze onbewuste factoren dan met bewuste wil en een goed gevoel voor redelijkheid.”
-Carl Gustav Jung-
Aan elke keuze zitten gevolgen verbonden
Verantwoordelijkheid houdt in dat je je bewust bent van het gegeven dat er aan elke keuze die je maakt, en niet maakt, gevolgen verbonden zitten. En het is volkomen nutteloos om jezelf blijvend onverschillig op te stellen ten opzichte van deze keuzes. Ze zullen op de een of andere manier toch wel invloed op je hebben. We bepalen zelf of we de hoofdrolspeler zijn in onze ervaringen, of dat we slechts toeschouwers zijn.
Ons bewust worden van de implicaties en gevolgen van onze keuzes is de manier om de touwtjes van ons bestaan in eigen handen te nemen. Zelfs wanneer we het maken van een keuze proberen te vermijden, maken we hiermee in feite een keuze. We stellen ons onverschillig op, volkomen afhankelijk van onze ervaringen, zonder iets te ondernemen en onze deelname aan onze ervaringen te stoppen.
We klagen over hoe ons leven is, onze ongelukkigheid en hoeveel pech we wel niet hebben. We gebruiken de slachtofferrol om de dingen die we niet begrijpen op te lossen of situaties te manipuleren om te krijgen wat we willen. We maken van ons leven een gevangenis die we zelf in elkaar hebben gezet.
We kunnen ervoor kiezen om een ander leven te leiden, een leven waarin wij de regels bepalen door zelf te kiezen hoe we ons in bepaalde omstandigheden zullen gedragen en door de gevolgen zelf in handen te nemen, ongeacht onze angsten, onzekerheden of schuldgevoelens. Als we al onze spoken durven te verjagen, dan zullen we precies het leven krijgen wat we willen, zonder spijt.
Ik kies ervoor om gelukkig te zijn
Als we echt graag gelukkig willen zijn, dan kunnen we niet gewoon gaan zitten wachten tot het geluk onszelf vanzelf komt aanwaaien. Geluk wordt bereikt door de juiste houding aan te nemen in de onvermijdelijke omstandigheden die zich gedurende ons leven voordoen. Dit vereist inspanning, omdat we keuzes moeten maken waarmee we de gewoontes die inspelen op onze grootste angsten voorgoed af kunnen zweren.
“Alles kan de mens ontnomen worden, behalve de laatste menselijke vrijheid: je eigen houding bepalen in elke omstandigheid, het kiezen van je eigen weg. Kunnen we de situatie niet veranderen? Als je het niet zelf in handen hebt om een situatie te veranderen die jou pijn bezorgt, dan kun je altijd zelf bepalen welke houding je aanneemt tegenover deze pijn.”
-Viktor Frankl-
Ik kies ervoor om gelukkig te zijn: ik kom mijn angsten onder ogen, ik geef mijn fouten, zover ik kan, toe, accepteer ze en corrigeer ze. Ik begrijp mijn onzekerheid, mijn behoeften, mijn angst en mijn ongemak. Ik wijs niet alles af dat deel van mij is. Ik houd mezelf gezelschap in eenzaamheid. Ik laat mijn verdriet los. Ik maak keuzes zodat ik geen slachtoffer word van mijn omstandigheden, en dit is de manier waarop ik de vrede bewerkstellig waarin mijn geluk kan rusten.
Vijf giftige gewoontes die je van je geluk beroven
De gewoontes die we hebben definiëren ons. Dit kan goed of slecht zijn, omdat ze kunnen handelen als strategieën die ons helpen om obstakels te overwinnen, maar… Lees meer.