Emoties ontvluchten kan je afleren
Emoties hebben een stem. Ze spreken tot ons en vertellen ons hoe we ons voelen. Emoties helpen ons ook in te zien wat we op elk specifiek moment nodig hebben. Wat gebeurt er als we onze emoties ontvluchten, als we ze ontkennen? Wel, dan brengen we hun stemmen tot zwijgen maar niet hun behoeften.
We leven haastig en lopen voortdurend van het ene naar het andere. En we horen en zeggen dan voortdurend dingen als ‘maak je geen zorgen’, ‘het enige wat je moet doen, is…’, ‘vergeet het’. Maar alle emoties hebben een aanpassingsfunctie. Als we niet naar onze emoties luisteren, dan bergen we ze op. Maar ze zullen met nog meer kracht weer optreden wanneer ze de nood hebben om opnieuw tot uiting te komen. En soms gebeurt dit helaas op de minst gunstige momenten.
Verdriet bijvoorbeeld vertelt ons dat we moeten stoppen en even alleen moeten zijn. Daarom hebben we geen zin om buiten te komen en bij andere mensen te zijn. Anderzijds stimuleert vreugde ons om uit te gaan en sociale contacten te zoeken. Walging waarschuwt ons voor mogelijke gevaren voor ons lichaam. En angst zorgt ervoor dat we waakzaam blijven en beschermt ons.
Als we leren luisteren naar onze gevoelens en niet langer onze emoties ontvluchten, dan zullen we in staat zijn te begrijpen wat ze ons vertellen. Door aandacht te schenken aan emoties kunnen we dus een verborgen deel van onszelf leren kennen. Dat deel is verborgen gebleven maar heeft behoeften die we niet beantwoorden.
Wat gebeurt er als we onze emoties met medicatie behandelen?
In juiste mate zijn alle emoties goed en functioneel. Maar het wordt een probleem wanneer ze een ondraaglijke extreme vorm aannemen of verhinderen dat je je leven kan leiden. Dit gebeurt wanneer we ze negeren, minimaliseren of omzeilen.
Zoals we al zeiden, hebben emoties een stem. Maar wat gebeurt er wanneer we functionele emoties met medicatie behandelen? Dan laten we hun stem verstommen. We slagen erin onze emoties tot zwijgen te brengen. Maar tegelijkertijd lopen we mis wat ze ons proberen te vertellen. Als we leren luisteren naar emoties, dan zullen ze hun taak uitvoeren en dan andere emoties vrijmaken.
Emoties ontvluchten lijkt op gebruik van medicatie of het opkroppen van die gevoelens. Het enige doel is ervoor te zorgen dat ze snel weggaan zodat we altijd gelukkig en tevreden kunnen zijn en van het leven kunnen genieten. Maar dit is erg gevaarlijk. Want zo ‘dwingen’ we onszelf maskers te dragen. We dragen ze omdat we het gevoel hebben onder druk te staan, vaak van onszelf, om emoties te tonen die erg verschillen van hoe we ons werkelijk voelen.
Stop en luister. Sluit je ogen en open je oren voor je hart. Geef jezelf wat jouw emoties vragen. Misschien heb je enkele minuten alleen nodig wanneer je verdrietig of overweldigd bent. Misschien heb je behoefte aan ruimte om eens duidelijk je keuzes te bekijken en te zorgen dat angst niet overneemt. Maar we zullen daar nooit komen als we onze stemmen stilhouden met anxiolytica of antidepressiva.
Om een eventuele ontploffing te voorkomen is het een goed idee naar je gevoelens te luisteren. Want op die manier worden ze niet sterker en luider. Doe je dat niet, dan kunnen ze een stem worden, die we niet zonder hulp kunnen beheersen.
Leer te luisteren en je emoties niet te ontvluchten
In harmonie leven betekent ons openstellen voor onze zintuigen. Want we leven in een samenleving en passen ons aan als de sociale wezens die we zijn. Maar nog meer dan sociale wezens zijn we volledige wezens. We hebben dus een goed gevormde stabiele identiteit nodig die past in de externe omgeving.
Emoties zijn een deel van ons maar ze zijn niet ‘ons’. Want tenslotte komen en gaan ze. Sommige blijven langer. Andere gevoelens vergezellen ons alleen een korte tijd. In voor- en tegenspoed zijn emoties niet eeuwigdurend. Hun tijdelijke aard maakt deel uit van wat ze precies tot emoties maakt. Anders zouden we het over een ’emotionele toestand’ hebben en niet over een emotie.
Het is een goed idee om ons nu en dan af te vragen hoe we ons voelen. Welke emotie ervaar ik nu op dit moment? Want deze kleine vraag zal ons helpen de dingen te begrijpen die ons overkomen. Het zal ons bovendien helpen om in verbinding te komen met onze eigen emoties.
Als ik mijn emoties niet ontvlucht, dan heb ik nu het vermogen om een bepaald evenwicht te scheppen. Ik kan me goed voelen. Dit evenwicht is gebaseerd op het idee dat geen enkele emotie schadelijk is (op zichzelf). Het zegt gewoon iets over wat er in ons gebeurt.