De vijf sleutels van de Japanse psychologie
De Japanse psychologie heeft haar wortels in een zeer specifieke levensfilosofie. De Japanners rationaliseren hun emoties en kanaliseren deze op een spirituele manier. Ze hechten ook veel belang aan hun familie en gemeenschap. Ze behouden een zelfbeeld waar respect voor anderen voorop staat. Vertrouwen tussen groepen is eveneens iets om op te letten en dagelijks te bevorderen.
Ondanks het feit dat de Japanse cultuur zowel zeer interessant als heel verschillend is, hebben de Japanners uiteindelijk dezelfde zorgen als wij. Financiële problemen, huwelijksproblemen, stress op het werk, de druk van het studeren en persoonlijke crises. Dit zijn allemaal dagelijkse uitdagingen die de Japanse psychologie probeert te helpen oplossen door middel van een analytische aanpak. Mensen als Hayao Kawai vallen in dit opzicht op als de meest relevante klinische referentiepunten.
De Japanse psychologie lijkt op het eerste gezicht misschien heel anders dan de westerse psychologie. De twee hebben echter veel gemeenschappelijke punten. Ze hebben ook vergelijkbare benaderingen gebaseerd op de principes van de oosterse filosofie en het boeddhisme. Deze vormen een aanpak op basis van zelfverbetering en veerkracht.
Japan heeft een van de hoogste zelfmoordcijfers ter wereld. Dit samen met de Scandinavische landen, die vaak bovenaan deze lijst staan. Sinds 2006 is het aantal zelfmoorden onder de Japanse bevolking echter aanzienlijk afgenomen.
Factoren zoals werkloosheid en werkdruk hebben de Japanners het meest getekend. De regering heeft daarom aanzienlijk meer geïnvesteerd in psychologische zorg en zelfmoordpreventie. Zelfmoorden komen vooral voor in de grote economische centra zoals Tokio en Kyoto. Het evenwicht en de tevredenheid over het leven die men in de meer landelijke gebieden aantreft, is in deze centra dan ook vaak ver te zoeken.
De 5 sleutels van de Japanse psychologie
Boeken zoals ‘Social Psychology of Modern Japan’ van Munesuke Mita, laten ons de benaderingen zien die de Japanse cultuur voeden. Deze zijn soms erg traditioneel, maar tegelijkertijd geavanceerd en verfijnd als het gaat om zakendoen en engineering.
Om de filosofie van het leven en de dynamiek die de Japanse psychologie vormen grondig te begrijpen, moeten we enkele belangrijke punten over de Japanners begrijpen. Namelijk hoe ze hun emoties beheren, hoe ze zich tot elkaar verhouden en welke strategieën hun psychologen gebruiken om mentaal welzijn te bevorderen.
1. De emotionele wereld – tatemae en honne
De Japanners zijn erg geneigd om hun emoties te rationaliseren. Vaak zijn ze ook nogal terughoudend in het uiten van zichzelf.
Ze beheren hun emotionele werelden op basis van de context waarin ze zich bevinden. Tatamae verwijst naar openbaar gedrag. Hierbij staat gereserveerd zijn voorop en hebben respect, evenwicht en terughoudendheid de voorkeur.
Honne verwijst naar de ware emoties en verlangens van een persoon. Deze emoties worden geuit en beheerd in de persoonlijke omgeving van het eigen huis. Dit gebeurt vanuit spiritueel oogpunt. De Japanse psychologie heeft haar wortels in het boeddhisme en het taoïsme. Hierin vindt elke persoon zijn eigen kanaal voor genezing en opluchting.
2. Het vertrouwen binnen groepen
Japan is een samenleving met een zeer sterk concept van collectieve en sociale cohesie. Respect voor het gezin wordt zeer gewaardeerd. Evenals respect voor de eigen gemeenschap, die altijd het algemeen belang moet dienen en nooit uitsluitend in het eigen voordeel mag handelen. Als iemand bijvoorbeeld verkouden is, dan zal hij of zij naar buiten gaan met een masker om te voorkomen dat anderen worden aangestoken.
De Japanners identificeren zich met de groep. Ze hebben ook een zeer solide en duidelijk gedefinieerd sociaal zelf. Dit was ontzettend behulpzaam bij de tsunami en aardbeving in 2011 die een groot deel van Fukushima verwoestten.
3. Arugama, de dingen accepteren zoals ze zijn
Acceptatie is een sterk verankerd begrip in de Japanse psychologie. Acceptatie is echter geen synoniem van overgave of berusting. De Japanners weten dat alle sterke materialen of stoffen uiteindelijk altijd breken, barsten of splijten. Zij die niet accepteren en die zich verzetten, gaan niet mee met de stroom, passen zich niet aan en overleven niet.
Arugama is de essentie van de verandering die plaatsvindt na de acceptatie. Nadat we hebben geaccepteerd dat de dingen zijn zoals ze zijn, en dat er geen andere optie is dan om verder te gaan.
4. Bewustzijn
Binnen de Japanse psychologie is de ‘Morita-therapie’ heel gewoon. Het is een soort psychologische strategie gebaseerd op het bewustmaken van jezelf. Dit is iets dat de de meerderheid van ons bekend in de oren zal klinken (het lijkt erg op de rationeel-emotieve therapie van Albert Ellis). De oosterse cultuur beoefent het echter al jaren. Een van de belangrijkste kenmerken van deze therapie is zich bewust zijn van de eigen innerlijke ervaringen. Het is het begrijpen van lijden, frustratie, angst, bezorgdheid, etc.
Zodra een persoon contact heeft gemaakt met zijn persoonlijke realiteit, beveelt de therapeut vier strategieën aan voor het bevorderen van herstel. Dit zijn: totale rust, meditatie, juiste voeding en geleidelijke voorbereiding op het dagelijks leven.
5. Nadenken over onze eigen verhalen en deze in verband brengen met de natuur
Dit soort benadering is ontzettend interessant. De Japanse psychologie is vaak gericht op het overbrengen van de behoefte om introspectie te beoefenen. Mensen denken na over hun eigen levensverhalen, over wat er is gebeurd. Ze denken na over alles wat ze hebben moeten doorstaan, over wat ze hebben ontdekt en over de dingen waarvan ze hebben genoten. Ze zien hun persoonlijke verhalen als gebeurtenissen die ook in de natuur voorkomen.
Ieder van ons groeit en wordt volwassen. We doorlopen allemaal fasen die diepe sporen op ons achterlaten, vergelijkbaar met die op boomstammen. Ieder van ons kan bloeien in de meest ongunstige situaties. We voeden onze wortels om sterker te worden.
Het leven is een constante stroom. Het is een rivier die niet stopt, als de wind die de bladeren en de oppervlakken van de zeeën beweegt… Verre van ons te voelen als slachtoffers van het lot, kunnen we als de natuur zelf zijn. Altijd enthousiast om onszelf te vernieuwen, om door te gaan met ontkiemen…
De Japanse psychologie is ons meer bekend dan we denken. Veel van onze benaderingen bevatten deze principes van zelfverbetering die zo inspirerend zijn voor ons dagelijks leven… Pas ze toe als je wilt, ze kunnen ook voor jou heel behulpzaam zijn.