De vijf beste citaten van Fernando Pessoa

De vijf beste citaten van Fernando Pessoa
Sergio De Dios González

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Sergio De Dios González.

Geschreven door Raquel Lemos Rodríguez

Laatste update: 27 december, 2022

Fernando Pessoa was een Portugese schrijver en dichter. Hij werd in 1888 geboren en stierf in 1935. Pessoa werkte ook voor kranten, in de reclame en in de zakenwereld. Toch had hij zijn grootste succes als schrijver. Pessoa heeft de wereld enkele geweldige literaire schatten nagelaten. In dit artikel willen we enkele van de beste citaten van Fernando Pessoa herdenken.

Eén ding is kenmerkend voor de geschriften van Pessoa, de kracht van de suggestie. Hij laat zijn lezers veel ruimte voor interpretatie. Pessoa nodigt zijn lezers uit om na te denken over betekenisvolle thema’s en op hem te vertrouwen. Om dit te doen maakt hij gebruik (of misschien misbruik) van heteroniemen. Wellicht is het zijn bijzondere stijl die de aandacht van zovele onderzoekers trekt.

In dit artikel komen we wat meer te weten over Fernando Pessoa door enkele van zijn citaten te leren kennen. Ze helpen ons om dichterbij zijn visie op de wereld, op relaties en op andere aspecten van het leven te komen. We zullen dus niet langer wachten en eraan beginnen!

Citaten van Fernando Pessoa

1. “Ik ben zo afgezonderd dat ik de afstand tussen mezelf en mijn pak kan voelen.”

Dit citaat laat ons nadenken over ons bestaan. Soms zijn we zo gericht op uitwendige dingen dat we het belangrijkste vergeten: onszelf. De afstand tussen ons en onze aanwezigheid betekent dat we soms niet weten wie we zijn.

Tonen we in aanwezigheid van andere mensen altijd onze ware zelf? Wat geven we op om anderen te behagen? Wat verbergen we zodat we ons imago kunnen verbeteren? Leggen we onszelf een censuur op uit angst voor de afkeuring van anderen? Al deze handelingen zorgen ervoor dat we afgezonderd raken van ons diepste zelf. Dit betekent dan ook dat we gescheiden zijn van onze essentie. Dat is juist. We zetten onze essentie aan de kant alsof het minder belangrijk is dan wat anderen in ons zien.

Niet is erger dan je afgezonderd voelen van andere mensen. Nu ik erover nadenk, is er toch iets ergers. Je afgezonderd voelen van jezelf.

Fernando Pessoa over afzondering

2. “Stop alles wat je bent, in het kleinste wat je doet.”

Met dit citaat nodigt Fernando Pessoa ons uit om het beste van onszelf te geven. Soms geven we niet alles van onszelf omdat we denken dat wat we doen, niet belangrijk is. Het is echter ons karakter dat vaak het belang van iets bepaalt en niet het voorwerp op zich. Als we dus kunnen leren ophouden met ons leven op een automatische manier te leiden, zullen we beseffen dat zelfs kleine daden ons welzijn kunnen verbeteren.

Als we deze houding onthouden en het deel laten uitmaken van ons dagelijks leven, dan kunnen we de voordelen oogsten. Het is een heel positieve en verrijkende gewoonte die we kunnen ontwikkelen. Onthoud ook dat de moeilijkste dingen meestal de meeste bevrediging verschaffen. Dankzij onze inspanningen kunnen we tenslotte groeien en uitdagingen aangaan die ons eraan herinneren waartoe we in staat zijn.

Maak de dingen die je doet, dus nooit kleiner, hoe onbetekenend ze ook lijken. Daden die eerst onbeduidend lijken, kunnen jou zelfs lessen leren en deuren openen. De kleine stappen zijn de belangrijkste. Of jouw weg lang is of kort, de reis bestaat uit al die kleine stappen.

3. “Reizen is de reiziger. Wat we zien, is niet wat we zien maar wat we zijn.”

Dit is nog één van de citaten van Fernando Pessoa. Deze derde uitspraak opent de deur naar een nieuwe kijk op de wereld rond ons. Telkens als we iets buiten onszelf zien, beoordelen of bekritiseren, zien we daarin immers een deel van onszelf.

We kunnen iemand die kritisch is, niet beoordelen zonder net als hen te worden. Het is net als het vaak geciteerde en wijze gezegde:

“Waarom kijk je naar het kleine stofje in het oog van je broeder en schenk je geen aandacht aan de plank in je eigen oog?”

Het is waar dat we meestal de tekortkomingen van anderen merken vóór we die van onszelf toegeven. Wat we zien, is echter wie we zijn. Waarom reageren mensen op een andere manier wanneer ze met dezelfde hindernis geconfronteerd worden? Waarom voelen sommige mensen zich een slachtoffer en anderen niet? De reden heeft te maken met wie we kiezen te zijn en wat we verkiezen aan de wereld te tonen.

Reizen is de reiziger

4. “Doe vandaag niet wat je ook morgen niet kan doen.”

Uitstelgedrag is helemaal niet goed. Vaak laten we dingen liggen tot morgen alsof we alle tijd van de wereld hebben. Vandaar het gezegde “laat niet liggen tot morgen wat je vandaag kan doen.” Er bestaat echter nog een ander gezegde dat ons iets soortgelijks leert, maar dan vanuit een ander perspectief. Dit is nog één van de citaten van Fernando Pessoa.

Pessoa nodigt ons uit om wat we doen in twijfel te trekken. Is het de moeite waard? Brengt het jou dichter bij jouw dromen of verder weg? Is het tijdverspilling? We mogen dingen niet doen alleen maar om ze te doen. We moeten over onze doelstellingen en dromen nadenken en onze tijd op een zinvolle manier gebruiken. Tenslotte raakt onze tijd seconde per seconde op.

Veel van onze tijd brengen we door terwijl we ons verdrietig voelen. We zijn ongelukkig en zitten vast in onze comfortzone… Ondanks deze slechte gevoelens veranderen we onze routines niet. We moeten ze analyseren en in twijfel trekken. Als we iets doen dat we niet willen doen en we krijgen de kans om morgen op te houden met het te doen, dan moeten we ervoor gaan! Tijd is waardevol. Maak er het beste van.

Citaten van Fernando Pessoa

5. “Dingen hebben geen betekenis: ze hebben een bestaan. Dingen zijn de enige verborgen betekenis van dingen.”

Dit is het laatste van de citaten van Fernando Pessoa die we in dit artikel bespreken. Hij nodigt ons uit om na te denken over de menselijke neiging om etiketten op dingen te plakken. We doen dit omdat het ons een veiliger gevoel geeft. Als iets geen etiket heeft, dan is het net alsof het niet bestaat. Het bestaan op zich lijkt geen enkele betekenis te hebben.

Als we de manier waarop we communiceren ontleden, dan maakt dit citaat van Pessoa dit alles echt duidelijk. In onze woordenschat is het woord “ding” gemakkelijk. We gebruiken het voor alles. Wat betekent het eigenlijk? Dit gebrek aan betekenis is in feite het hart van zijn bestaan: zijn gebrek aan persoonlijkheid.

“Zero is de grootste metafoor. Het oneindige is de grootste analogie. Het bestaan is het grootste symbool.”

-Fernando Pessoa-

Al deze citaten van Fernando Pessoa verschaffen ons een ander standpunt, een andere lens waarmee we naar de wereld kunnen kijken. Ze helpen ons met andere ogen zien wat rond ons is. Het denken van Pessoa is briljant. Deze schrijver weet het ook mooi te verwoorden. Deze aspecten schitteren in zijn geschriften. Zijn nalatenschap als auteur is de diepgang van zijn schrijven en de manier waarop het interpretatie en analyse mogelijk maakt. 


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Pessoa, F. (2010). El libro del desasosiego (Vol. 101). Ediciones BAILE DEL SOL.
  • Ramos, A. M. V. (2002). Alteronimia y despersonalización dramática en Fernando Pessoa. Revista de Filología de la Universidad de La Laguna, (20), 337-346.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.