Burn-out bij gezondheidswerkers

Geschreven en geverifieerd door Psycholoog en journalist Sara Clemente.

Laatste update: 27 december, 2022

Tegenwoordig zijn er talloze banen die contact met andere mensen vereisen, zoals binnen de gezondheidssector. Deze banen vereisen in het bijzonder constante interpersoonlijke uitwisselingen met patiënten. Deze uitwisselingen kunnen echter negatieve bijwerkingen hebben. Een van deze negatieve effecten is burn-out bij gezondheidswerkers.

Burn-out wordt gedefinieerd als een emotionele reactie op een werkomgeving. Het heeft drie hoofdsymptomen: emotionele uitputting, depersonalisatie en een gebrek aan persoonlijke vervulling.

In dit opzicht kan burn-out bij gezondheidswerkers ernstige en negatieve gevolgen hebben, zowel voor het bedrijf waar de persoon werkzaam is als voor de eigen lichamelijke en geestelijke gezondheid.

Het is dan ook zorgwekkend dat steeds meer mensen last krijgen van dit probleem. Vrijwel iedereen kan erdoor getroffen worden, van voedingsdeskundigen, artsen, verpleegkundigen, apothekers, psychologen en psychiaters tot beroeps- en gezinstherapeuten, maatschappelijk werkers, huwelijksconsulenten en administratief medewerkers.

Wat voor invloed heeft onze stemming op ons werk?

Onze stemming heeft een directe invloed op onze gedachten en ons gedrag. Afhankelijk van onze emotionele gemoedstoestand kunnen ons beoordelingsvermogen en onze besluitvaardigheid achteruitgaan. Een goed humeur geeft iemand het gevoel dat hij in staat is taken effectief uit te voeren of problemen aan te pakken.

Een slecht humeur, daarentegen, kan juist situaties creëren waarin professionals zich niet in staat voelen om hun werk competent uit te voeren.

Persoonlijke problemen kunnen angst veroorzaken. Deze angst kan op zijn beurt onze professionele prestaties negatief beïnvloeden. Dit kan zelfs gebeuren als onze problemen niets met ons werk te maken hebben. We kunnen afgeleid raken, het moeilijk vinden om ons te concentreren, sneller fouten maken enzovoort.

Het is moeilijk om je te focussen op je werk als er allerlei andere dingen door je hoofd gaan. En wanneer je werk nu juist veel concentratie vereist, maakt dit de situatie natuurlijk alleen nog maar erger.

Als mensen hebben we een beperkt concentratievermogen. Hierdoor worden we, wanneer we taken moeten volbrengen die meer cognitieve inspanning vereisen, meer beïnvloed door verdriet of depressie. Dit wordt erger als we daarnaast ook nog last hebben van obsessieve gedachten veroorzaakt door angst of depressie.

Burn-out bij gezondheidswerkers

De symptomen verschillen van persoon tot persoon, afhankelijk van iemands persoonlijke omstandigheden en de kenmerken van zijn werk. Een van de eerste tekenen die vaak opvalt is echter moeite met opstaan ​​in de ochtend of chronische vermoeidheid.

Daarnaast veroorzaakt burn-out ook nog andere symptomen:

• Psychosomatische symptomen: hoofdpijn, maagproblemen, slapeloosheid, hartkloppingen, chronische vermoeidheid, pijn op de borst, hypertensie, verkoudheid of allergiesymptomen.
• Gedragssymptomen: niet kunnen werken, cynisme, apathie, vijandigheid, sarcasme, pessimisme, prikkelbaarheid, gegeneraliseerde angst en werkgerelateerde angst.
• Emotionele symptomen: frustratie, verveling, emotionele afstandelijkheid, angst, ongeduld, desoriëntatie en een aanhoudend gevoel van onmacht.

Factoren die kunnen leiden tot burn-out bij gezondheidswerkers

Bij gezondheidswerkers zijn het vaak werkgerelateerde factoren die burn-out veroorzaken. Gezondheidswerkers behandelen voortdurend mensen die emotioneel zijn of die moeilijke situaties doormaken. Banen die intense, langdurige of frequente menselijke interactie vereisen kunnen veel stress veroorzaken.

Daarnaast hebben ook mensen die zich intens inzetten voor hun werk of die keihard werken, meer kans op burn-out. Tot slot is het goed om te weten dat vrouwen vaker last hebben van burn-out dan mannen.

Volgens Pines, Aronson en Kafry (1981) is de hoofdoorzaak van dit syndroom arbeidsgebonden verveling. Deze verveling kan een reeks emotionele gevolgen hebben. De oorzaken van deze gevolgen zijn:

• Functiekenmerken: diensttijden, planning, stabiliteit, veiligheid, professionele senioriteit, het incorporeren van nieuwe technologie in een bedrijf, niveau van autonomie, salaris, feedback enz.
• Externe en persoonlijke kenmerken: lage tolerantie voor falen en frustratie, een hoge behoefte aan controle, ambitie, ongeduld, of overmatig perfectionisme en concurrentiestrijd.

De drie factoren van burn-out

Maslach en Jackson zijn op basis van hun Maslach Burnout Inventory (MBI) van mening dat burn-out bij gezondheidswerkers veroorzaakt wordt door een combinatie van drie verschillende factoren:

• Emotionele uitputting: uitputting op emotioneel niveau vanwege de hoge werkeisen.
• Depersonalisatie: een zekere mate van onverschilligheid en apathie jegens de samenleving. Dit betekent vaak dat professionals het gevoel hebben dat ze een externe waarnemer zijn van hun eigen ervaringen in plaats van een actieve deelnemer.
• Weinig persoonlijke vervulling: een gebrek aan gevoelens van succes, vervulling, autonomie en zelfrealisatie.

Een differentiële diagnose van burn-out wordt echter meestal gemaakt in samenhang met twee andere syndromen: depressie en chronisch vermoeidheidssyndroom.

In de afgelopen jaren komt burn-out bij gezondheidswerkers steeds vaker voor. Deze verandering geeft aan dat professionals in de gezondheidszorg meer gestrest zijn op hun werk.

Om burn-out te voorkomen, is het belangrijk om het syndroom volledig te begrijpen, vooral als je in de gezondheidszorg werkt.

Daarnaast is het ook belangrijk om te werken aan verschillende hulpmiddelen die je kunnen helpen om het syndroom te beheersen. Hulpmiddelen zoals copingstrategieën of betere communicatievaardigheden kunnen ons helpen meer weerstand te bieden.

Anderzijds moeten bedrijven teamwerk aanmoedigen en regelmatig de arbeidsomstandigheden controleren. Ze kunnen ook workshops houden over het voorkomen van en omgaan met burn-out. Deze workshops kunnen nuttig zijn voor diegenen die veel verantwoordelijkheden hebben en voortdurend in contact staan ​​met anderen.