Niets komt tot zijn einde, alles verandert

Het was de wetenschapper Antoine Lavoisier die deze universele wet naar voren bracht: “Materie wordt noch gecreëerd, noch vernietigd, slechts getransformeerd.” Kunnen we dit scheikundige principe echter ook toepassen op immateriële dingen, zoals gevoelens, emoties en gedachtes?

Deze vraag komt het sterkst in ons op wanneer we te maken krijgen met een moeilijke situatie, zoals een verlies of een scheiding.

Wanneer bijvoorbeeld een relatie beëindigd wordt en we hier nog niet klaar voor waren. Of wanneer iemand van wie we hielden overlijdt en we de intense behoefte voelen om hen weer te zien. Of wanneer iets dat waardevol voor ons was plotseling uit onze wereld verdwijnt…

Kunnen we werkelijk zeggen dat wanneer iets tot zijn einde komt, dat dit dan voor altijd is? Maakt de dood of een grote afstand voorgoed een einde aan dingen?

De eindes waar we doorheen gaan in het leven

Het is algemeen bekend dat alles dat een begin heeft automatisch ook een einde moet kennen. In werkelijkheid nemen we al een groot deel van ons leven afscheid. We beginnen aan nieuwe hoofdstukken en gaan nieuwe situaties aan, waardoor we andere hoofdstukken en situaties in het verleden moeten begraven.

Wanneer we geboren worden nemen we afscheid van die warme, troostende baarmoeder. We nemen afscheid van de periode in ons leven waarin we niets hoefden te doen om onze fundamentele behoeften te bevredigen. Vanaf dat punt beginnen we aan een voortdurende cyclus van nieuwe beginnen en eindes.

Wanneer we voor het eerst naar school gaan, nemen we afscheid van het leven waarin we heerlijk thuis waren met onze moeder. We nemen afscheid van onze jeugd om door te groeien in onze adolescentie. We nemen afscheid van onze adolescentie om volwassen te kunnen worden. En op den duur beginnen we ons voor te bereiden om afscheid te nemen van het leven zelf.

We maken een veelvuldigheid van eindes mee die zich langzaam maar gestaag voordoen en ons leven tekenen.

We veranderen van school en nemen afscheid van de banden die we ontwikkeld hebben en de verwachtingen die in ons hoofd rondzweefden. We verhuizen naar een nieuwe buurt en ontdekken dat alles verandert en dat een nieuw leven begint wanneer het oude eindigt. We beginnen aan een nieuwe baan of verhuizen naar een ander land of we komen er simpelweg achter dat alles zelf tot een einde moet komen.

We worden gedurende ons hele leven blootgesteld aan eindes, maar we zijn ons hier niet eens van bewust.

Eindes die ons werkelijk raken zijn de eindes die ons oog in oog brengen met het eeuwige, het oneindige. De eindes die ons doen nadenken over het concept van ‘voor altijd’ en ‘nooit weer’. Het kan erg schokkend en een verschrikkelijke ervaring zijn om recht in het ‘niets’ te kijken.

Het einde zonder een einde

Als een dierbare in ons leven overlijdt of wanneer iemand gewoon uit ons leven verdwijnt zonder verklaring, dan doet het ons vooral verdriet om te weten dat we deze persoon nooit meer zullen zien. Het doet ons pijn om te weten dat deze persoon nooit meer in levende lijve voor ons zal staan en dat de band die we met hem of haar hadden nooit meer hetzelfde zal zijn.

Dit zijn dingen die we weten en hoewel het zo is, blijven we liefde voor deze personen voelen en blijven we de behoefte hebben om ze weer te zien. Dit is een drama: de band is verbroken, maar het gevoel dat het opwekte zal nooit vervagen. Hoewel deze persoon lichamelijk niet meer bij ons is, kan de invloed die deze persoon op ons heeft gehad voor altijd bij ons blijven.

We bieden allemaal weerstand wanneer we iemand los moeten laten van wie we houden. We kunnen het niet zomaar vergeten. We kunnen er niets aan doen dat we de troost missen die de routine waarin we die persoon elke dag kunnen zien biedt, de persoon die ons een veilig en gelukkig gevoel en een gevoel van vrede gaf.

Zelfs wanneer onze relatie met de persoon die we verloren zijn niet al te best was, gaf de wetenschap dat die persoon er was ons het gevoel dat er nog steeds orde bestond in het universum. Maar dan verlaten ze ons en staan we voor een donkere afgrond waar we niet in willen kijken.

Alles dat begint komt tot zijn einde. En tegelijkertijd begint alles dat tot zijn einde komt weer opnieuw, alleen dan op een ander niveau.

Dit zien we in de wereld van de natuurkunde en de scheikunde en ook in de wereld van de mensheid. Geen van de diepgaande realiteiten waar we in hebben geleefd zal verdwijnen. Geen van de diepe gevoelens die we hebben gevoeld zal worden gedoofd.

Na een verlies zijn afwezigheid en leegheid erg ingewikkelde gevoelens om te verdragen. Na verloop van tijd zal in de ruimte die ooit gevuld werd met liefde en vervolgens leeg werd een bloeiende tuin ontstaan met mooie herinneringen die voor altijd bij ons zullen zijn en ons zullen troosten. We zullen die persoon altijd blijven missen, maar in die tuin zal ook een diepgaand gevoel van dankbaarheid groeien dat ons zal helpen ons leven nog meer te waarderen.

Op de een of andere manier zullen degenen die van ons weg zijn gegaan altijd bij ons blijven. Zelfs wanneer we niet meer aan ze denken, biedt het gevoel dat dit verlies in ons hart heeft opgewekt ons de mogelijkheid om te zijn wie we zijn. Het helpt ons om te groeien en te definiëren wie we zijn.

De pijn wordt alleen uitgerekt en onhoudbaar wanneer we niet in staat zijn om die eindes waar we geen controle over hebben te accepteren. Tegelijkertijd moeten we ook leren om die nieuwe beginnen, die nooit een herhaling van het verleden kunnen of zullen zijn, te accepteren.