Anderen bekritiseren om de dingen die we niet leuk vinden aan onszelf

Anderen bekritiseren om de dingen die we niet leuk vinden aan onszelf

Laatste update: 08 november, 2016

Iedereen is een combinatie van geweldige deugden en een hoop tekortkomingen. Zelfs jij of ik kunnen aan dit gegeven niet ontkomen. Er gaat een genie en een heilige schuil in ons allemaal schuil, alsook een tiran en een idioot. Niemand is in staat door het leven te gaan zonder fouten te maken of iets te doen waar hij zich later voor schaamt. Daarom kunnen mensen die anderen bekritiseren deze kritiek nergens mee onderbouwen.

Toch gedragen veel mensen zich alsof dit helemaal niet het geval is. Zonder hier een reden voor of recht op te hebben blijven sommige mensen anderen meedogenloos beoordelen. Ze staan altijd paraat om een gedetailleerde lijst te maken van de tekortkomingen van een ander.

Soms gaan ze zelfs zo ver, dat ze anderen vertellen wat ze zouden moeten doen om het maken van de fouten die ze in het verleden hebben gemaakt in de toekomst te voorkomen. Of wijzen ze aan welk pad anderen zouden moeten volgen om hun tekortkomingen te overwinnen. Deze mensen hebben zichzelf de luxe gegeven om intolerant te zijn voor de fouten en tekortkomingen van anderen.

“Onze kritiek is gebaseerd op het beschuldigen van anderen, omdat ze niet beschikken over de eigenschappen die wij denken te hebben.”

-Jules Renard-

Wanneer de kritiek van een ander constant en kwaadaardig wordt, dan is deze persoon waarschijnlijk niet in staat om jouw fouten op een gezonde manier te beoordelen. De kritiek heeft waarschijnlijk meer te maken met het verdedigingsmechanisme dat bekend staat als ‘projectie’. Zij zien jou als een spiegel; de dingen waar ze bij jou kritiek op hebben, zijn de dingen die ze niet leuk vinden aan zichzelf.

De dingen waar mensen anderen om bekritiseren

Vrouw en Natuur

We zijn allemaal bewonderenswaardig op bepaalde vlakken en komen een hoop tekort op andere. Als je op zoek gaat naar morele tekortkomingen bij Fransiscus van Assisi, dan zul je er waarschijnlijk in slagen om er een paar te vinden. Als je op zoek gaat naar domme uitspraken van Albert Einstein, dan zul je ook in staat zijn om er hier een paar van te vinden.

Dit is de kern van deze kwestie: iedereen kiest zelf wat hij wel en niet wil zien in andere mensen. Deze keuze is doorgaans verbonden aan de manier waarop we onszelf beoordelen en waarnemen. Als we onze eigen goede eigenschappen kunnen waarderen, dan zullen we ook in staat zijn om de goede eigenschappen van anderen te herkennen. Hetzelfde geld voor negatieve eigenschappen.

In sommige gevallen is het echter niet zo dat kritische mensen in staat zijn om alleen de negatieve eigenschappen te zien bij iedereen om hen heen, maar kiezen ze er juist voor om hun bijtende beoordelingen alleen maar te richten op één persoon of een klein groepje mensen. Waarom gebeurt dit?

Wat ze niet leuk vinden aan zichzelf

Vrouw en Vogels

Projectie gaat als volgt te werk: de persoon heeft een bepaalde mening over zichzelf die niet geheel onpartijdig of objectief is. Hij vindt bepaalde eigenschappen van zichzelf simpelweg onacceptabel.

Misschien is deze persoon bijvoorbeeld in de praktijk hartstikke egoïstisch en verkondigt hij naar de buitenwereld juist de waarde van solidariteit, waardoor hij onterechte argumenten bedenkt om zijn eigen egoïstische gedrag te rechtvaardigen. Deze persoon zegt dan dingen als: “Ik vind het heel erg dat je eenzaam bent, maar ik heb helaas echt geen tijd om bij je op bezoek te komen.” Hij wil zichzelf zien als enorm vrijgevig, maar zijn egoïsme staat hem hierbij in de weg.

In werkelijkheid zijn dit soort mensen zich helemaal niet bewust van het gegeven dat ze eigenlijk alleen om zichzelf geven of dat ze helemaal niet in staat zijn om ook maar de kleinste opoffering te maken voor een ander of enigszins inschikkelijk te zijn naar anderen toe. Ze zijn er echt van overtuigd dat hun excuses waardige redenen zijn om de manier waarop ze zich gedragen goed te keuren.

Het probleem is echter dat wanneer ze zien dat anderen zich egoïstisch gedragen, zij de eerste zullen zijn die hier iets op tegen hebben en hier iets over zeggen. Ze worden boos en laten duidelijk merken dat ze dit gedrag volledig afkeuren. Het is voor hen geheel ondenkbaar dat iemand zich op zo’n manier kan gedragen.

Als je hen vervolgens zou wijzen op hun eigen gedrag, dan zouden ze zeggen dat hun redenen om egoïstisch te zijn geheel begrijpelijk zijn: “Ik wilde me niet op die manier gedragen, maar de omstandigheden van het moment dwongen mij hier toe.” Tegelijkertijd vinden ze de redenen die anderen geven om hun gedrag te rechtvaardigen niets meer dan slappe excuusjes.

Wat er op de achtergrond gebeurt

Vrouw met Ballonnen

Wat er op de achtergrond gebeurt, is dat de fouten van anderen hen herinneren aan hun eigen fouten. Hetgeen ze niet tolereren bij anderen is hetgeen ze niet tolereren bij zichzelf. Met andere woorden: ze projecteren hun eigen fouten op de mensen om hen heen, zodat ze niet hoeven te voelen hoe het voelt om deze fouten in zichzelf te zien.

Kritiek omwille van kritiek komt bijna altijd voort uit projectie. Het is vrij normaal om andere te bekritiseren omdat ze eigenschappen vertonen die we niet leuk vinden aan onszelf. Dit doen we echter niet expres, we zijn ons er gewoonweg niet van bewust.

We zouden daarom goed moeten letten op de dingen die we niet kunnen luchten bij anderen. Als we deze observaties zouden bijstellen, dan zouden we ons waarschijnlijk realiseren dat deze afkeer eerder op onszelf gericht is dan op anderen.

Wanneer we zelf bekritiseerd worden, zouden we deze kritiek dus ook met een korreltje zout moeten nemen. We zouden moeten proberen na te denken waarom de persoon die ons bekritiseert precies deze negatieve eigenschap heeft gekozen om kritiek op te leveren. We zullen er dan waarschijnlijk achter komen dat hun kritiek eigenlijk gericht is op een verborgen aspect van henzelf en helemaal niet op ons.

–Afbeeldingen met dank aan Christian Schloe–


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.